Immunoterapia na jad owadów błonkoskrzydłych – kiedy i kogo kwalifikować do leczenia Praca przeglądowa

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

Weronika Sułkowska
Ewa Czarnobilska

Abstrakt

Alergia na jad owadów błonkoskrzydłych to najczęstsza przyczyna wstrząsu anafilaktycznego u dorosłych, a druga po alergii pokarmowej u dzieci. W warunkach polskich najczęstszymi przyczynami alergii są użądlenia przez pszczoły miodne (Apis mellifera), osy (Vespula spp.) oraz szerszenie (Vespa spp., częściej u osób już wcześniej żądlonych przez osy).


Skutkiem użądlenia jest zazwyczaj odczyn miejscowy, jednak ok. 3% dorosłych i 0,5% dzieci reaguje odczynami ogólnoustrojowymi o charakterze anafilaksji. Diagnostyka nadwrażliwości na jady bywa trudna, szczególnie gdy wywiad nie wskazuje jednoznacznie na owada sprawczego. Jej podstawą są testy skórne z jadem osy i pszczoły: punktowe (prick test) i śródskórne o łącznej czułości 94%, i oznaczenie poziomu specyficznych IgE, których czułość wynosi od 83% do 100%. Postawą leczenia jest immunoterapia swoista, do której są kwalifikowani pacjenci z ciężkimi reakcjami anafilaktycznymi i udowodnionym mechanizmem IgE-zależnym alergii. W wyjątkowych sytuacjach do leczenia są kwalifikowane osoby z dużymi odczynami miejscowymi narażone na częste użądlenia z racji wykonywanej pracy oraz z izolowanymi zmianami skórnymi, które znacznie obniżają jakość ich życia. Immunoterapia swoista jest jedyną skuteczną metodą leczenia, trwa 3–5 lat, a jej skuteczność wynosi 91–96% przy alergii na jad osy oraz 77–84% przy alergii na jad pszczoły.

Pobrania

Dane pobrania nie są jeszcze dostepne

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Jak cytować
Sułkowska , W., & Czarnobilska , E. (2021). Immunoterapia na jad owadów błonkoskrzydłych – kiedy i kogo kwalifikować do leczenia. Alergoprofil, 17(4), 3-11. https://doi.org/10.24292/01.AP.174011221
Dział
THERAPY

Bibliografia

1. Jahnz-Różyk K, Jutel M, Kucharczyk A et al. Rekomendacje Zespołu Ekspertów pod kierunkiem Konsultanta Krajowego w dziedzinie Alergologii dotyczące szczepienia przeciwko COVID-19 szczepionką mRNA (Comirnaty) dla Lekarzy kwalifikujących do szczepienia i dla Konsultantów Alergologów. Med Prakt. 2020: 1: 58-62.
2. Kruszewski J, Cichocka-Jarosz E, Czarnobilska E et al. Recommendations of the Polish Society of Allergology on the qualification of person with allergies and anaphylaxis to vaccination against COVID-19. Alergol Pol – Polish J Allergol. 2021; 8(1): 1-8.
3. Antonicelli L, Bilò MB, Bonifazi F. Epidemiology of Hymenoptera allergy. Curr Opin Allergy Clin Immunol. 2002; 2(4): 341-6.
4. Bilò MB, Pravettoni V, Bignardi D et al. Hymenoptera venom allergy: Management of children and adults in clinical practice. J Investig Allergol Clin Immunol. 2019; 29: 180-205.
5. Nittner-Marszalska M. Alergia na owady. Alergologia w Praktyce. Mediton, Łódź 2016.
6. Müller UR. Bee venom allergy in beekeepers and their family members. Curr Opin Allergy Clin Immunol. 2005; 5: 343-7.
7. Cichocka-Jarosz E, Brzyski P, Tarczoń I et al. Quality of life in parents of children and adolescents after systemic sting reactions. Ann Agric Environ Med. 2019; 26: 315-21.
8. Tripolt P, Arzt-Gradwohl L, Čerpes U et al. Large local reactions and systemic reactions to insect stings: Similarities and differences. PLoS One. 2020; 15: 1-8.
9. Cardona V, Ansotegui IJ, Ebisawa M et al. World allergy organization anaphylaxis guidance 2020. World Allergy Organ J. 2020; 13: 100472.
10. Blank S, Grosch J, Ollert M et al. Precision Medicine in Hymenoptera Venom Allergy: Diagnostics, Biomarkers, and Therapy of Different Endotypes and Phenotypes. Front Immunol. 2020; 11: 1-17.
11. Sturm GJ, Arzt-Gradwohl L, Varga EM. Medical Algorithms: Diagnosis and treatment of Hymenoptera venom allergy. Allergy Eur J Allergy Clin Immunol. 2019; 74: 2016-18.
12. Santos AF, Alpan O, Hoffmann HJ. Basophil activation test: Mechanisms and considerations for use in clinical trials and clinical practice. Allergy Eur J Allergy Clin Immunol. 2021; 76: 2420-32.
13. Zanotti R, Lombardo C, Passalacqua G et al. Clonal mast cell disorders in patients with severe Hymenoptera venom allergy and normal serum tryptase levels. J Allergy Clin Immunol. 2015; 136: 135-9.
14. Valent P, Bonadonna P, Hartmann K et al. Why the 20% + 2 Tryptase Formula Is a Diagnostic Gold Standard for Severe Systemic Mast Cell Activation and Mast Cell Activation Syndrome. Int Arch Allergy Immunol. 2019; 180: 44-51.
15. Stock R, Fischer T, Aẞmus K et al. Safety and tolerability of venom immunotherapy: Evaluation of 581 rush- and ultra-rush induction protocols (safety of rush and ultra-rush venom immunotherapy). World Allergy Organ J. 2021; 14(1):100496.
16. Sturm GJ, Varga EM, Roberts G et al. EAACI guidelines on allergen immunotherapy: Hymenoptera venom allergy. Allergy Eur J Allergy Clin Immunol. 2018; 73: 744-64.
17. Nittner-Marszalska M. Immunoterapia w alergii na jad owadów błonkoskrzydłych. Alergol Pol – Polish J Alergol. 2018: 85-93.
18. Worm M, Ballmer-Weber B, Brehler R et al. Healthcare provision for insect venom allergy patients during the COVID-19 pandemic. Allergo J Int. 2020; 29: 257-61.