Zaburzenia zmysłu węchu Praca przeglądowa

##plugins.themes.bootstrap3.article.main##

Piotr Rapiejko
Agnieszka Lipiec

Abstrakt

Węch jest podstawowym zmysłem zarówno u ludzi, jak i u zwierząt. Pozwala kręgowcom i innym organizmom wyposażonym w receptory węchowe rozpoznawać pożywienie, niebezpieczeństwo i dostarcza zmysłowej przyjemności. Zaburzenia lub utrata zmysłu węchu występują w schorzeniach, którym towarzyszy upośledzona drożność nosa, takich jak: przewlekłe zapalenie zatok przynosowych, przewlekłe zapalenie zatok przynosowych z polipami nosa, alergiczny nieżyt nosa, infekcja dróg oddechowych, w tym ostre zapalenie zatok przynosowych. W przypadku zapalenia zatok przynosowych zaburzenia węchu są jednym z czterech głównych objawów choroby. Zaburzenia węchu mogą być również wywołane przez uszkodzenie neuronu węchowego, np. w przebiegu infekcji wirusowej. Utrata węchu i/lub smaku zgłaszana przez chorych na COVID-19 ma istotne znaczenie kliniczne; ułatwia jak najwcześniejszą identyfikację zakażonych do izolacji, jeśli dostęp do badań jest ograniczony, oraz ułatwia kwalifikację do ukierunkowanych testów. W leczeniu zaburzeń i utraty węchu wywołanych przez upośledzenie drożności nosa (lub towarzyszących chorobom przebiegającym z upośledzeniem drożności nosa) stosuje się nowoczesne glikokortykosteroidy donosowe.

Pobrania

Dane pobrania nie są jeszcze dostepne

##plugins.themes.bootstrap3.article.details##

Jak cytować
Rapiejko , P., & Lipiec , A. (2021). Zaburzenia zmysłu węchu . Alergoprofil, 17(1), 3-10. https://doi.org/10.24292/01.AP.171290121
Dział
THERAPY

Bibliografia

1. Buck LB. Olfactory receptors and odor coding in mammals. Nutr Rev. 2004; 62(11):184-8.
2. Online: https://www.who.int/health-topics/coronavirus#tab=tab_3 (access: 29.11.2020).
3. Rapiejko P. Zaburzenia zmysłu węchu. Medical Education, Warszawa 2016.
4. Ciszek B. Anatomia nosa i zatok przynosowych. In: Niemczyk K, Jurkiewicz D, Składzień J et al. (ed). Otolaryngologia kliniczna. Vol 2. Medipage, Warszawa 2015: 313-9.
5. Rapiejko P. Zmysł węchu. Alergoprofil. 2006; 4(7): 4-10.
6. Rapiejko P. Badanie zmysłu węchu. In: Niemczyk K, Jurkiewicz D, Składzień J et al (ed). Otolaryngologia kliniczna. Vol 1. Medipage, Warszawa 2014: 121-3.
7. Rapiejko P, Jurkiewicz D. Badanie zmysłu węchu testem pisakowym u chorych z ostrym zapaleniem zatok przynosowych. Alergoprofil. 2009; 5(1): 11-4.
8. Rapiejko P. Znaczenie badania zmysłu węchu w diagnostyce i terapii chorób błony śluzowej nosa. Wydawnictwo Klinika Otolaryngologii WIM, Warszawa 2009.
9. Huumel T, Welge-Lussen A (ed). Taste and smell. Karger AG, Basel 2006.
10. Jurkiewicz D, Rapiejko P. Fizjologia nosa i zatok przynosowych. In: Niemczyk K, Jurkiewicz D, Składzień J et al (ed). Otolaryngologia kliniczna. Vol 2. Medipage, Warszawa 2015: 319-24.
11. Borsetto D, Hopkins C, Philips V et al. Self-reported alteration of sense of smell or taste in patients with COVID-19: a systematic review and meta-analysis on 3563 patients. Rhinology. 2020; 58(5): 430-6. https://doi.org/10.4193/ Rhin20.185.
12. Izquierdo-Domínguez A, Rojas-Lechuga MJ, Chiesa-Estomba C et al. Smell and taste dysfunction in COVID-19 are associated with younger age in ambulatory settings: A multicenter cross-sectional study. J Investig Allergol Clin Immunol. 2020; 30(5): 346-57. https://doi.org/10.18176/jiaci.0595.
13. Agyeman AA, Chin KL, Landersdorfer CB et al. Smell and taste dysfunction in patients with COVID-19: A systematic review and meta-analysis. Mayo Clin Proc. 2020; 95(8): 1621-31. https://doi.org/10.1016/j.mayocp.2020.05.030.
14. Saniasiaya J, Islam MA, Abdullah B. Prevalence of olfactory dysfunction in coronavirus disease 2019 (COVID-19): A metaanalysis of 27492 patients. Laryngoscope. 2020. https://doi.org/10.1002/lary.29286.
15. Amorim Dos Santos J, Normando AGC, Carvalho da Silva RL. Oral mucosal lesions in a COVID-19 patient: New signs or secondary manifestations? Int J Infect Dis. 2020; 97: 326-8. https://doi.org/10.1016/j.ijid.2020.06.012 Amorim Dos Santos J, Normando AGC, Carvalho da Silva RL. Oral mucosal lesions in a COVID-19 patient: New signs or secondary manifestations? Int J Infect Dis. 2020; 97: 326-8. https://doi.org/10.1016/j.ijid.2020.06.012.
16. Fodoulian L, Tuberosa J, Rossier D et al. SARS-CoV-2 receptor and entry genes are expressed by sustentacular cells in the human olfactory neuroepithelium. BioRxiv. 2020. https://doi.org/10.1101/2020.03.31.013268.
17. Hopkins C, Lechien JR, Saussez S. More that ACE2? NRP1 may play a central role in the underlying pathophysiological mechanism of olfactory dysfunction in COVID-19 and its association with enhanced survival. Medical Hypotheses. 2020. https://doi.org/10.1016/j.mehy.2020.110406.
18. von Bartheld CS, Hagen MM, Butowtz R. Prevalence of Chemosensory Dysfunction in COVID-19 Patients: A Systematic Review and Meta-analysis Reveals Significant Ethnic Differences. ACS Chem Neurosci. 2020; 11(19): 2944-61. https://doi.org/10.1021/acschemneuro.0c00460.
19. Hopkins C, Alanin M, Philpott C et al. Management of new onset loss of sense of smell during the COVID-19 pandemic – BRS Consensus Guidelines. Clin Otolaryngol. 2020. https://doi.org/10.1111/coa.1363.